Egipskie ciemności, plagi i intrygi

Co jeśli świat można zniszczyć tak, jak został stworzony – słowem? Czy ktoś uratuje go przed ponownym stworzeniem? Czy wyrocznia może się mylić, czy chce się mylić? Czy panującego faraona trzeba zabić? Czy ocalić ma go jedna z jego córek? Jeśli poczuliście się zaintrygowani tak postawionymi pytaniami, to sięgnięcie po historię opowiedzianą przez Igora Baranko w dwutomowej przypowieści o Egipskich Księżniczkach. Za jednym zamachem zrobicie sobie powtórkę z historii, filozofii i teologii. I się rozerwiecie. A wszystko to za sprawą komiksu.

Egipskie Księżniczki powalają urodą i czarują grafiką. Od pierwszego kadru pierwszego tomu. Od pierwszej sekwencji, w której tytułowe księżniczki wychodzą z budynku. Przejścia między kadrami, zmiany perspektyw, zmiany kąta widzenia – wszystko jest płynne i oddane z taką samą gracją, z jaką stąpają w tej scenie piękne damy wytworne, okryte zwiewną szatą. A imiona ich Titi i Kiki. Są jednymi z wielu córek panującego faraona Ramzesa III i mają w nadchodzących wydarzeniach odegrać kluczową rolę. Jaką, tego dowiadywać się będziemy stopniowo. Obie bohaterki poznajemy w momencie kiedy udają się do świątyni po swoje horoskopy. Po ich odczytaniu orszak księżniczek wyrusza w drogę powrotną w obstawie Jahmozisa i Ka-Bubui, i zostaje zaatakowany przez Meszueszów. Księżniczkom udaje się uciec, a my dowiadujemy się że zasadzkę zaplanowała Ka-Bubui. W zaistniałej sytuacji wysyła ona w pościg za zbiegłymi pozostającego na jej usługach Jahmozisa.

W tym miejscu rozpoczyna się rozgrywka, która toczyć się będzie na dwóch płaszczyznach – pałacowej intrygi jednej z żon Faraona Ramzesa, Maji, i ministra Penhewiego. Intryga okaże się igraszką (i jako drugorzędna nie zostanie przez autora uszczegółowiona) przy sięgającej tajemnicy stworzenia i zniszczenia misji kapłana zabójcy, Ptahmozisa. Postacie, które pojawią się w tej grze obok dwóch księżniczek, będą zdawać się ważniejsze niż one same, będą nimi umiejętnie sterowały, ale działo się tak będzie do czasu. Duet Jahmozis i Ka-Bubui oraz Mędrzec Mędrców i namaszczony przez niego kapłan, Ptahmozis, mierzyć będą w coś znacznie przekraczającego doczesne pragnienia spiskowców pałacowych. Rola, którą odegra jedna z księżniczek, okaże się jej swoistym chrztem na nowe życie. Obie księżniczki nie pozostaną zresztą biernymi obserwatorkami wydarzeń a zaczną analizować sytuację i działać podług swoich możliwości.

Egipskie Księżniczki obok przytaczania faktów historycznych bądź legend, które zostają naturalnie włączone w narrację, opowiadają iście „rzymską” intrygę w egipskich odcieniach. Egipcjanie knują i zabijają się jak walczący o wielką stawkę Rzymianie. To, co znamy z seriali i filmów poświęconych Cesarstwu Rzymskiemu, otrzymujemy od Baranki w formie znakomitego komiksu. Autor dorzuca do stanowiącego zasłonę dymną spisku na życie Ramzesa III również pierwiastek wymykający się ludzkiemu rozumowi, choć zależnie od potrzeby albo kieruje się czystym racjonalizmem aby obalić wiarę w zabobony, albo czyni w kadrach sztuczki, których rozumem, wyjaśnić się nie da. Po tej jego zagrywce możemy bez pudła zgadnąć, kto tak naprawdę jest władcą opowieści. Baranko nie dał się przygnieść przez natłok wierzeń i legend, z których obficie korzysta, tworząc kolejną. Być może o księżniczce, która uratowała świat, za czas jakiś również będą opowiadali kapłani-strażnicy rzeczywistości? Dorzućmy do całości kilka humorystycznych elementów, a otrzymamy wieloaspektową historię pełną nawiązań i odniesień do mitów, legend i religijnego postrzegania oraz wyjaśniania świata.

Bardzo dobrze udało się Barance utrzymać nas przez długi czas w niepewności kto w opowiedzianej intrydze kim manipuluje i dlaczego istotne jest odnalezienie ciała wielkiego zbrodniarza, Echnatona. Obok tego typu dylematów pojawiają się też rozluźniające napięcie i odciążające rozgadane fragmenty lub pytania w stylu „czy bóstwo może mieć rozwolnienie?”.

Kwestie natury transcendentnej Baranko przedstawia także w sposób bardziej poważny. Znajdziemy na kartach tego komiksu próby wyobrażenia sobie, czym są bogowie. Wyobrażenia te, zmieniające się z epoki na epokę, będą, jak się okazuje, nie tylko próbą zrozumienia świata, ale i próbą kontrolowania społeczeństwa za pomocą kultów religijnych oraz podporządkowywania ludzi i czynienia z nich niewolników przykazów i nakazów. Dla niektórych życie będzie równoznaczne z tym, że jesteśmy wytworem wyobraźni istoty wyższej, że tak naprawdę żyjemy w jej głowie. Przypomina to trochę próbę opisania rzeczywistości jako snu śnionego przez boga.

W innym miejscu jeden z bohaterów mówi w podobnym duchu, że „trudność polega na tym, że jesteśmy tym, co bogowie o nas myślą, podczas gdy oni są tym, co my myślimy o nich”. Ten układ wyobrażeń kreśli dosyć paranoiczną sytuację ciągłego stwarzania się nawzajem. Czyżbyśmy żyli zatem w układzie zamkniętym napędzanym iluzjami? A może wszyscy ludzie zamieszkujący świat przedstawiony omawianego komiksu to po prostu szaleńcy, którym mieszają się wszelkie fakty i czyny oraz dokonania?

Przedstawieni przez autora bohaterowie są bardzo zabobonni, wierzą w spełnienie się każdego złego omenu. Trzeba jednak pamiętać, że nadmierna religijność doprowadzić może do zaniedbania innych sfer życia. O tym również na przykładzie i w tonie ostrzeżenia mówi autor, kiedy przywołane zostają Plagi Egipskie i środki zaradcze podjęte przez mędrców w celu ich usunięcia.

Igor Baranko stworzył wciągającą lekturę przygodową z wyraźnie wyczuwalnym podtekstem krytycznym wobec pewnych form religii. Kilkakrotnie z ust jego bohaterów padają stwierdzenia, które uzmysławiają nam, że wszelkie mnogie wyobrażenia bogów to tylko fasada, bo za nimi skrywa się zawsze ten sam, jeden byt. Choć nie mamy pewności czy istnieje on naprawdę, czy tylko myślimy na tyle podobnie, że mamy bardzo zbliżony jego obraz.

Jakub Jankowski
(członek redakcji komiksowej Poltergeista)

O albumie

Egipskie księżniczki #1
scenariusz: Igor Baranko
rysunki: Igor Baranko
tłumaczenie: Wojciech Birek
128 stron, format 205×285 mm
oprawa miękka
data wydania: 2013
wydawca: timof i cisi wspólnicy
ISBN-13: 978-83-63963-22-4

Do nabycia

sklep.timof.pl
picturebook.pl
incal.com.pl
imago.com.pl
sklep.gildia.pl
komikslandia.pl
komiksiarnia.pl
fankomiks.pl
albertus.pl

O albumie

Egipskie księżniczki #2
scenariusz: Igor Baranko
rysunki: Igor Baranko
tłumaczenie: Wojciech Birek
112 stron, format 205×285 mm
oprawa miękka
data wydania: 2014
wydawca: timof i cisi wspólnicy
ISBN-13: 978-83-63963-22-4

Do nabycia

Timof i cisi wspólnicy
picturebook.pl
incal.com.pl
imago.com.pl
sklep.gildia.pl
komikslandia.pl
komiksiarnia.pl
albertus.pl

Sugerowany zapis bibliograficzny recenzji

Jankowski, Jakub „Egipskie ciemności, plagi i intrygi”. Recenzje. Internetowy dodatek do „Zeszytów Komiksowych”. <http://www.zeszytykomiksowe.org/recenzja_ksiezniczki>. 24 czerwca 2014.