Na skórze

W Powrotach Katarzyny Kaczor otrzymujemy od Centrali nie tyle komiks, ile zilustrowany wiersz. Przy czym jest to wiersz składający się z kilku zaledwie słów na początku, a później wyciszony (poza kilkoma słowami zamknięcia) do jedynie emocjonalnego rytmu.

To bardzo piękny, bardzo kobiecy wiersz o tęsknieniu przez tygodnie regularnej rozłąki – i ma niezwykłe, ujmujące, nasączone wrażliwością czarno-białe ilustracje. Jest tu kilka porywających pomysłów, kilka przeszywających, zapadających w pamięć metafor. Choćby ten splątany dym-dywan myśli bohaterki, snujący się nad nocnym pociągiem. Rysunki są impresyjne, niby realistyczne, ale z ciekawym pomysłem na odrealnienie obrazu – kluczem jest pozbawienie sylwetek szarości sugerujących odmienne kolory: odcienie skóry, załamania światła na twarzach oddane są konturowymi plamami. Ma się wrażenie, jakby emocje wyszły na skórę bohaterów.

Cała warstwa graficzna pulsuje lirycznością właśnie dzięki oszczędności. Także oszczędności ilości (plansze – w sumie zaledwie dziewiętnaście, małego formatu – mają nie więcej niż po trzy rysunki, a przeważnie po dwa) i specyficznej oszczędności kadrowania: częstemu skupianiu się nie na twarzach postaci, ale na tym, co dookoła, detalach albo na dłoniach, stopach bohaterów.

Rzecz oddziałuje tym silniej, że „opowieść” jest osobista, czego domyślamy się nie tylko z samego klimatu komiksu, ale też z autoportretu na tylnej części obwoluty. Patrzy na nas z niego dziewczyna podobna do bohaterki (podmiotu lirycznego!), a też tak samo jak bohaterka na wielu rysunkach i na samej przedniej części obwoluty – podparta w zamyśleniu. Domyślamy się tego wreszcie również z kilku słów noty o Kaczor. Informacja, że jest ze Złotowa, a zaczęła niedawno studia w Poznaniu, to nie tylko prezentacja autorki, ale także sugestia autobiograficzności rozrysowanej sytuacji rozjazdów i „powrotów”.

Tkliwe, ciche, ładne.

Przemysław Kaniecki

O albumie

Powroty
scenariusz i rysunki: Katarzyna Kaczor
28 stron, format 148 x 210 mm
oprawa miękka, środek czarno-biały
data wydania: 2013
wydawca: Centrala
ISBN-13: 978-83-63892-06-7

Sugerowany zapis bibliograficzny recenzji

Kaniecki, Przemysław. „Na skórze”. Recenzje. Internetowy dodatek do „Zeszytów Komiksowych”. <http://www.zeszytykomiksowe.org/recenzja_powroty>. 19 lipca 2013.