ul. Geodetów 30
60-447 Poznań
Zamów magazyn!
Numer 37 jest już dostępny
Zeszyty Komiksowe | numer 25Komiks w Interneciemaj 2018
Drodzy Czytelnicy,
Zabawna sytuacja: na łamach papierowego magazynu dyskutujemy o komiksie w Internecie. Jak się okazuje, komiks internetowy (e-komiks, webkomiks) jest zjawiskiem dość problematycznym i niejednoznacznym. Przede wszystkim stanowi ogromne wyzwanie definicyjne, o czym możemy się przekonać, czytając otwierający numer tekst Jerzego Szyłaka. Ale nie tylko nazwa czy ogólna charakterystyka zjawiska, również jego obszerność i rozległość wystawiają badaczy na prawdziwą próbę sił. Jak opisać, skatalogować, zebrać i poznać wszystko, co wciąż w sieci się pojawia? Jak i przede wszystkim na podstawie czego ustanawiać granice, gdzie, a może raczej kiedy, szukać początku / początków?
Dlatego też oprócz prób problematyzacji zjawiska, rozmawiamy. Przede wszystkim z twórcami – o tym dlaczego i w jakich okolicznościach zaczęli publikować w Internecie, czym według nich jest webkomiks i jak wyglądać będzie jego przyszłość. Rozmawiamy z tymi, którzy webkomiks badają, zbierają, publikują. Rozmawiamy także o komiksie papierowym, ponieważ bez niego refleksja nad webkomiksem wydaje się niepełna. Tym bardziej, że tematem numeru jest komiks w Internecie, a nie wyłącznie komiks internetowy, a więc interesuje nas również sytuacja tego tradycyjnego, analogowego komiksu w cyfrowym świecie.
Nie proponujemy Wam prostych odpowiedzi i łatwych syntez. Takie po prostu nie istnieją, a przynajmniej nie w tym przypadku. Ale znajdziecie w tym numerze pytania, problemy, przyczynki do dalszych dyskusji. Stajemy okoniem wobec niesamowitego tempa, jakie narzuca nam Internet i mówimy „sprawdzam”. Co z tego wynika?
Zapraszamy do lektury!
Dominika Gracz i zespół redakcyjny
Spis treści
Okładka: melon
Temat numeru: Komiks w Internecie
Projekt graficzny: Dennis Wojda
Temat numeru: Komiks w Internecie
Projekt graficzny: Dennis Wojda
Ilustracja:
Kilka uwag o komiksie internetowym
Komiks internetowy istnieje. Fakt ten nie budzi dziś niczyich wątpliwości, co przeczy mojemu twierdzeniu, wyrażonemu w książce Komiks: świat przerysowany (1998), iż „prawdziwy komiks istnieje poza kinem i poza ekranem komputera, nie można go również pokazać w telewizji. Jako dzieło rozpowszechniane w postaci broszury, albumu czy odcinka w gazecie, należy do kultury druku, ustępującej miejsca mediom elektronicznym”. […]
Komiks:
Pozorny ciężar sukcesu
Komiks:
Krótki kurs rysowania komiksów internetowych
Komiks:
W pogoni za Amy
Komiks:
Sieć
Polski webkomiks nie tylko w polskim internecie
Komiks internetowy (znany również jako webkomiks) jest zjawiskiem stosunkowo młodym – choć nie tak młodym, jak mogłoby się wydawać, gdyż pomysł publikowania komiksów w sieci komputerowej jest starszy niż sam Internet – i bardzo zmiennym. Zmienność samego webkomiksu oraz coraz częstsze wykorzystywanie innych, lecz zbliżonych do niego form cyfrowej dystrybucji przez wydawnictwa funkcjonujące w obiegu tradycyjnym, sprawiają, iż zjawisko to jest trudne do zdefiniowania. […]
Epitafium dla pewnego zjawiska
MJ: Zacznijmy od początku. W 2003 roku postanowiłeś wydać w formie papierowej komiksy publikowane w internecie. Dlaczego?
AW: To były początki mojego wydawnictwa Atropos. Chwilę wcześniej, na zaproszenie Kamila Śmiałkowskiego, zostałem wydawcą magazynu „KKK”. Chciałem publikować więcej, nie miałem jednak odpowiednich środków finansowych i kontaktów, aby skoncentrować się na komiksach zagranicznych, więc postanowiłem sięgnąć po coś, co było pod ręką – a pod ręką miałem najnowszy (październik 2003) numer „Wysokich Obcasów” z okładką reklamującą opublikowany w środku wywiad z Agatą „Endo” Nowicką. Pomyślałem sobie: „Ale to fajne!” […]
AW: To były początki mojego wydawnictwa Atropos. Chwilę wcześniej, na zaproszenie Kamila Śmiałkowskiego, zostałem wydawcą magazynu „KKK”. Chciałem publikować więcej, nie miałem jednak odpowiednich środków finansowych i kontaktów, aby skoncentrować się na komiksach zagranicznych, więc postanowiłem sięgnąć po coś, co było pod ręką – a pod ręką miałem najnowszy (październik 2003) numer „Wysokich Obcasów” z okładką reklamującą opublikowany w środku wywiad z Agatą „Endo” Nowicką. Pomyślałem sobie: „Ale to fajne!” […]
Rysowałam myszką w Paincie
AW: W październiku 2003 roku trafiłem na wydanie „Wysokich Obcasów” z twoją okładką i wywiadem z tobą w środku. Wcześniej w zasadzie nie stykałem się ze zjawiskiem komiksów internetowych, pomimo że starałem się być na bieżąco zarówno z Internetem, jak i z komiksami.
AN: Komix.blog.pl założyliśmy w 2001 roku z Bartkiem „Belle” Felczakiem i Dominikiem „Enenkiem” Zacharskim. Zakładając go, nie mieliśmy żadnych konkretnych planów – to była po prostu galeria naszych grafik i stripów komiksowych, a także chyba pierwszy blog rysunkowy w Polsce. Dominik założył wkrótce potem kultowego „Pveka”. Znaliśmy się z listy mailingowej „Enenka”, nikt z nas nie był twórcą komiksowym. […]
Komiks:
Zamknij się
Problematyka i problematyczność komiksu cyfrowego
Pomimo ilościowego oraz jakościowego rozwoju, komiks cyfrowy – zarówno jako element szeroko rozumianej kultury komiksowej, jak i zagadnienie badawcze – wciąż pozostaje stosunkowo słabo rozpoznanym zjawiskiem. Opisy sprowadzają się w najlepszym razie do mglistych wyobrażeń o jego specyfice. Brakuje satysfakcjonujących rozstrzygnięć terminologicznych na temat „komiksu cyfrowego”. W rezultacie jego zbyt wąskie lub zbyt szerokie rozumienie prowadzić może do niebezpiecznej, z punktu widzenia refleksji akademickiej, sytuacji, czyli rozmycia się samej kategorii lub / oraz jej odrzucenia, jako swoistej komercyjnej nowinki, zatracającej w domyśle wszystkie niezbywalne atrybuty „jedynie prawdziwego” komiksu drukowanego. […]
Komiks:
Lisy i szczepienia
Komiks:
Światełko w tunelu
Komiksowa spuścizna w cyfrowym świecie
Otaczająca nas przestrzeń coraz bardziej kształtowana jest przez wytwory techniki. Dlatego wydaje się, że warto spróbować nakreślić zasięg oraz poziom zintegrowania nowoczesnej technologii ze społeczeństwem. ma ona bowiem ogromy wpływ na funkcjonowanie gospodarki oraz kultury. Zmiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie można określić mianem czwartej rewolucji przemysłowej, stawiającej na coraz silniejszą integrację życia społecznego z technologiami informatycznymi. Proces ten oczywiście niesie za sobą wiele różnorodnych konsekwencji. […]
Komiks:
Lisie sprawy. Miasto
Internet jest zbyt wielki
DG: Komiksy do sieci wrzucasz już od ponad czternastu lat – pamiętasz swój pierwszy webkomiks? Jak powstał i czy od razu z myślą o publikacji w Internecie?
JD: Miałem całą górę komiksów czekających na publikację, ale niestety zero znajomości html i ftp, a nie było wtedy blogasków z klocków ani innych darmowych systemów do zamieszczania twórczości. Swoje pierwsze komiksy w Sieci zamieszczałem na małym, nieistniejącym już od pewnie dwunastu lat forum internetowym pewnej małej serii filmików flashowych. […]
Wolność jest najważniejsza
HM: Ten numer „Zeszytów Komiksowych” jest poświęcony zjawisku webkomiksu. Swoje prace publikujesz w Sieci, ale niektóre z nich trafiły również na papier. Które z tych dwóch mediów jest twoim zdaniem bardziej użyteczne?
SA: Wszyscy dziś zaczynają w Internecie. Wielu wydawców szuka twórców, którzy wyrobili sobie w Sieci silną markę i publikują tam regularnie. Ja jednak czuję, że dla mnie to właśnie papier jest celem. Kiedy ukazała się moja pierwsza książka, miałam wrażenie, że odniosłam sukces – i to właśnie wówczas zaczęłam być w stanie utrzymać się z mojej twórczości. […]
Komiks:
Which witch? Panna N.
Krajobraz po rewolucjach. Współczesny polski komiks internetowy po kulturze remiksu
W roku 2000 Scott McCloud na łamach powieści graficznej Reinventing Comics ogłosił rewolucję, a dokładniej dwanaście różnych rewolucji, które w jego mniemaniu miały ocalić medium komiksowe. Główna i najbardziej kontrowersyjna część utworu poświęcona była wyłonieniu się nowego zjawiska: komiksu internetowego. Zdaniem McClouda pojawianie się różnego typu narracji obrazowych w Internecie pozwalało na wyzwolenie medium komiksowego z ograniczeń narzucanych twórcom przez rynek. […]
Komiks:
Labrador i czekolada
Komiks:
Opos i agresja
Cyberarcheologia i śmierć memów – o komiksach na Komixxach
Ogromny sukces założonej w 2008 roku strony demotywatory.pl przekonał jej założyciela, Mariusza Składanowskiego, do rozpoczęcia podobnych projektów. W ciągu kolejnych lat zaczęły więc pojawiać się następne serwisy, jak: mistrzowie.org, piekielni.pl, studentpotrafi.pl. Wszystkie one miały kilka wspólnych cech – ciężar tworzenia zawartości stron przerzucony był na samego odbiorcę, który przeistaczał się z konsumenta treści w ich prosumenta; strona oferowała odbiorcom wiele narzędzi pozwalających im na szybkie, bezproblemowe z punktu widzenia obróbki zawartości, tworzenie materiałów; a po trzecie, witryny te miały charakter humorystyczny. Na początku 2010 roku pojawił się nowy członek tej wesołej rodziny – Komixxy.pl. I nagle wszyscy zaczęli robić webkomiksy. […]
Diabeł tkwi w szczególe, czyli o polskim przekładzie McClouda raz jeszcze
Niniejszy tekst jest odpowiedzią na komentarz Michała Traczyka do mojego artykułu o polskim przekładzie komiksu Scotta McClouda Understanding Comics. The Invisible Art. Pisząc artykuł Rozumiejąc przekład…, liczyłem na dyskusję na temat zawartych w nim przemyśleń, ale prowadzoną w innym kierunku niż zaproponowany przez Traczyka. Spodziewałem się, że dojdzie do konstruktywnego dialogu między innymi w kwestii dyskusji nad opozycją fenomenologiczny–strukturalistyczny w odniesieniu do propozycji tłumaczenia McCloudowskiego terminu closure, bo z oceną zaproponowanego przez Michała Błażejczyka polskiego słowa („dookreślenie”) miałem największy problem. […]
Komiks:
Uwaga! Egzamin
Hasło przedmiotowe „komiks”
MT: Jak to się stało, że filolog klasyczny z wykształcenia, pracownik biblioteki naukowej zajmujący się zawodowo starymi drukami, został opiekunem kolekcji komiksów? To był twój pomysł? Miałeś jakieś wsparcie, jakieś wzory do naśladowania?
RW: Chciałem odpowiedzieć, że to był kompletny przypadek. Ale może jednak nie. Wbrew pozorom właśnie wszystko to, co wymieniłeś – moje wykształcenie i świadomość ulotności źródeł, fakt, że pracuję od niemal dwudziestu lat w Pracowni Starych Druków (wówczas to było prawie dziesięć lat), i świadomość, jak niewiele trzeba, by coś, jakaś gałąź piśmiennictwa nie przetrwała, albo przetrwała szczątkowo, temat mojego doktoratu (sztuka pamięci przełomu XV i XVI wieku, gdzie relacje słowa i obrazu są bardzo ważne) – a zatem wszystko to miało wpływ na takie, a nie inne spojrzenie na komiks. […]
RW: Chciałem odpowiedzieć, że to był kompletny przypadek. Ale może jednak nie. Wbrew pozorom właśnie wszystko to, co wymieniłeś – moje wykształcenie i świadomość ulotności źródeł, fakt, że pracuję od niemal dwudziestu lat w Pracowni Starych Druków (wówczas to było prawie dziesięć lat), i świadomość, jak niewiele trzeba, by coś, jakaś gałąź piśmiennictwa nie przetrwała, albo przetrwała szczątkowo, temat mojego doktoratu (sztuka pamięci przełomu XV i XVI wieku, gdzie relacje słowa i obrazu są bardzo ważne) – a zatem wszystko to miało wpływ na takie, a nie inne spojrzenie na komiks. […]
Teraz komiks! Słowo o wystawie w krakowskim Muzeum Narodowym
Gdy dwa lata temu, we wstępie do swojej książki Komiks na świecie i w Polsce zapraszałem czytelników do spaceru korytarzami wirtualnego muzeum dziejów światowego i polskiego komiksu, nie sądziłem, że w tak krótkim czasie trafię do muzeum innego, już realnego, na wystawę oferującą wycieczkę po losach polskich historii obrazkowych. […]
Komiks:
Nieposkromiony łowca przygód
Komiks:
Przypadki babci Ireny
Zrób sobie komiks
Zrób sobie komiks nie nadaje się do czytania. Tytuł książki wyraźnie wskazuje, z czym mamy do czynienia. Okładka wygląda niczym plansza żywcem wyjęta z jakiegoś komiksu. Widzimy dwóch sympatycznych panów w okularach oraz okrągłego zwierzaka, którzy zachęcają do zrobienia (dla siebie) komiksu. Nazwiska autorów umieszczono w skrajnych panelach w górnym rzędzie. Środkowe okno jest puste, pod nim widnieje informacja, że należy wpisać własne imię i nazwisko. „Własne”, czyli osoby, która będzie wykonywała zlecone przez Pika, Robiego i Bobika zadania. […]
Komiksowa archeologia
W sopockim Oddziale Grodzisko Muzeum Archeologicznego w Gdańsku w okresie od 9 maja 2015 do 30 kwietnia 2016 roku została udostępniona zwiedzającym intrygująca i oryginalna w swoim zamyśle wystawa pt. Kajko i Kokosz. Komiksowa archeologia. Było to jedyne w swoim rodzaju przedsięwzięcie muzealne w Polsce łączące komiksową narrację z prezentacją archeologicznych artefaktów. Kuratorem wystawy był Paweł Marek Pogodziński – wieloletni pracownik Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, Oddziału Grodzisko w Sopocie, który wraz z Wojciechem Łowickim przygotował scenariusz wystawy. […]
Do czego może służyć trójkąt uniwers-alny?
Monografia autorstwa Tomasza Żaglewskiego nie przeciera szlaków, jeśli chodzi o refleksję nad związkami komiksu i filmu. To temat dość często poruszany przez badaczy, również mimochodem i na marginesie innych rozważań. Poznański kulturoznawca podjął za to udaną próbę uporządkowania istotnego aspektu tego zagadnienia. […]
W skrócie
Lista polskich nowości