ul. Geodetów 30
60-447 Poznań
Zamów magazyn!
Numer 37 jest już dostępny
Zeszyty Komiksowe | numer 18 Komiks dla dziecipaździernik 2014
Drodzy Czytelnicy,
Komiks nie jest dla dzieci, ale jest komiks dla dzieci. Wiedzą o tym wszyscy, nawet jeśli wiedza sporej części społeczeństwa na temat komiksu ogranicza się do, niekoniecznie pogłębionej, znajomości losów Kaczora Donalda. W niniejszym numerze przypominamy, że o komiksie dla dzieci mówi się od dawna, a ustalenia poczynione przed laty nadal pozostają aktualne (Birek). Pokazujemy również, że poglądy na temat tej odmiany komiksu nie muszą należeć do kategorii oczywistości.
Nie ma w tym numerze snutych po raz kolejny narracji o dawnych mistrzach i pracach znanych przede wszystkim tym, którzy pamiętają jeszcze minioną epokę. Mamy nadzieję, że nowe spojrzenia na tę twórczość pojawią się z kolejnymi pokoleniami, którym dziś serwowana jest ona w nowych wydaniach. Jest natomiast o tym, co dzieje się obecnie. O twórcach, którzy doczekali się uznania (jakże zbieżne są losy Tomasza Samojlika i Pau), o czytelnikach, którzy mogą cieszyć się kolejnymi tytułami dla najmłodszych (nie zawsze ci, którzy cieszą się najbardziej, należą do najmłodszej kategorii wiekowej). Jest wreszcie o szkole, która dojrzewa, choć cały czas bardzo powoli, do komiksu.
Wracamy w tym numerze również jeszcze raz do lat dziewięćdziesiątych – okresu, który miał według nas kolosalne znaczenie dla rozwoju polskiego rynku komiksowego.
Chcemy przy okazji podziękować Maciejowi Gierszewskiemu za pomoc w zorganizowaniu pospolitego ruszenia młodych artystów, których prace znalazły się w tym numerze, oraz przeprosić Luo RongRong za publikację jej artykułu z tak dużym opóźnieniem.
Życzymy miłej lektury!
Michał Błażejczyk i Michał Traczyk
Spis treści
Okładka: Tomasz Samojlik
Temat numeru: Komiks dla dzieci
Projekt graficzny: Dennis Wojda
Temat numeru: Komiks dla dzieci
Projekt graficzny: Dennis Wojda
Rocznica
„Zeszyty Komiksowe” 2004-2014. Dziesięć lat z komiksem. Dziesięć lat o komiksie
To, że w tym roku możemy obchodzić dziesiątą rocznicę „Zeszytów Komiksowych”, jest w głównej mierze rezultatem ciężkiej pracy, młodzieńczego entuzjazmu oraz bezinteresownej pomocy wielu osób. […]
Komiks dla dzieci
Komiks:
Kapturek
Zwyczajny znój superłotra
Michał Traczyk: „Od Tomka Samojlika otrzymałem trzy komiksy bardzo ‘lekkiego’ kalibru, które czyta się całkiem przyjemnie. Dwa z nich są utrzymane w stylu groteskowych baśni, natomiast trzeci to według mnie ‘przypowieść antykoncepcyjna dla młodzieży’. Scenariusze są całkiem przyzwoite, a rysunek prosty i czytelny”. […] Pamiętasz ten moment, kto i gdzie to napisał? Przypowieść antykoncepcyjna dla młodzieży?
Tomasz Samojlik: Rety, rety, strasznie dawne dzieje, wysłałem swoje komiksy do „AQQ” z nadzieją na jakiś odzew. Odzew był, w postaci bardzo miłej recenzji. Na tyle miłej i zachęcającej, że nie rzuciłem komiksowania w diabły i kleciłem coś dalej. […]
Tomasz Samojlik: Rety, rety, strasznie dawne dzieje, wysłałem swoje komiksy do „AQQ” z nadzieją na jakiś odzew. Odzew był, w postaci bardzo miłej recenzji. Na tyle miłej i zachęcającej, że nie rzuciłem komiksowania w diabły i kleciłem coś dalej. […]
Komiks:
Sorek i Fiodor
Komiks dla dzieci w Polsce. Fragment
Niniejszy szkic ma być rodzajem rekonesansu badawczego w obszary, którym specjaliści od literatury dziecięcej w Polsce zajmują się raczej okazjonalnie i fragmentarycznie. Jako specjalista od komiksu, a nie literatury dla dzieci, poprzestanę na prezentacji i krótkiej charakterystyce komiksów przeznaczonych dla czytelnika dziecięcego, dostępnych na naszym rynku czytelniczym, zachowując pewną ostrożność i wstrzemięźliwość w formułowaniu uogólnień i wniosków badawczych. […]
Tekst jest fragmentem artykułu powstałego w 2008 roku z myślą o nauczycielach. Wchodzi on w skład książki Z teorii i praktyki komiksu. Propozycje i obserwacje, która ukazała się nakładem wydawnictwa Centrala.
Komiks:
Życie jest czadowe
Trzy świnki i inne komiksy Davida Wiesnera
Na początku jest to klasyczna historia o trzech świnkach: jedna buduje dom ze słomy, druga z patyków, a trzecia z cegły. Zjawia się Zły Wilk, który dmucha, rozbija w ten sposób domek i… Komentarz mówi nam, że wilk zjada świnkę, na obrazku widzimy jednak, że wcale tego nie robi, gdyż świnka (na wcześniejszym rysunku) w wyniku potężnego dmuchnięcia została dosłownie zdmuchnięta poza obrazek. […]
Komiks:
Przygody Ojeja
Narodziny czeskiego komiksu dla dzieci
Do tej pory nikt nie zajął się systematycznie zagadnieniem obrazkowych serii w czeskojęzycznych czasopismach dla dzieci (i nie tylko) przed 1900 rokiem, dlatego niniejszy tekst ma charakter wyprawy do niezbadanego dotąd obszaru i prezentuje wnioski z pierwszego szerszego badania wspomnianego tematu. […]
Komiks:
Om
Komiks:
Pepe
Komiks w szkolnej ławce
Większość czytelników niniejszego artykułu jest zapewne w stanie wymienić bez żadnego problemu przynajmniej kilka powodów, dla których warto podsuwać dzieciom komiksy do czytania. Pomoc w nauce czytania, odpowiednie komiksowe lektury jako źródło wiedzy, przewodnik po stylach i technikach wykorzystywanych w grafice i malarstwie czy ostatecznie wychowywanie nowego, świadomego pokolenia czytelników to tylko kilka z argumentów przemawiających za komiksem. […]
Komiks:
Gang krótkowłosych poetek
Lubię, kiedy komiks nie jest tylko rozrywką
Kuba Jankowski: Odwiedziłeś w tym roku Festiwal Komiksowa Warszawa. Jak wrażenia?
Pau: Mam bardzo dobre wspomnienia, wszystko mi się podobało: miasto, klimat, stadion, ludzie… Na pewno do was wrócę! […]
[Fragment wywiadu na blogu „Kopiec Kreta”]
Słów kilka o Atlasie i Axisie
Pau Rodríguez Jiménez-Bravo skromnie podpisuje swoje komiksowe prace jako Pau, choć patrząc na jego osiągnięcia wcale skromnie nie musiałby się zachowywać. Jego artystyczne portfolio rośnie w liczbę prac i obejmuje nie tylko komiksy, ale także poradniki z serii „jak narysować…?” czy art booki prezentujące szkice i niepublikowane wcześniej rysunki. Sam autor zdążył również zaznaczyć swoją obecność poza Hiszpanią. […]
[Pełna wersja – PDF, 2.5 MB]
Komiks:
Borowa ciotka
Komiks:
Legenda o Królu Popielu
Poznajcie niezłomnych strażników
David Petersen, urodzony w 1977 roku amerykański ilustrator i rysownik komiksowy, jest twórcą autorskiej serii Mouse Guard, której pierwszy zeszyt ukazał się w oficynie Archaia Studios Press w lutym 2006 roku. Serial ma za oceanem całe zastępy wiernych czytelników i fanów. Zyskał również uznanie krytyków, zgarniając wiele branżowych nominacji, nagród i wyróżnień. […]
Uczta z Rutu Modan
Rutu Modan, pochodząca z Izraela artystka, znana jest w Polsce dzięki komiksom Rany wylotowe oraz Zaduszki, które ewidentnie przeznaczone są dla dorosłego czytelnika. Oba albumy zostały w Stanach wyróżnione nagrodą Eisnera w kategorii Best Graphic Album, pierwszy w 2008 roku, a drugi w 2014. […]
Ilustracje:
Komiks nie jest dla dzieci
„Czy nie jest tak, że komiks, niejako ze swojej definicji (pokutującej w powszechnej świadomości), ze względu na swoją historię, tradycję, kanon jest po prostu dla dzieci?” – zapytał jakiś czas temu Kuba Oleksak z „Kolorowych Zeszytów” (kolorowezeszyty.blogspot.com) swojego redakcyjnego kolegę Macieja Gierszewskiego, przepytując go na okazję kolejnej edycji Międzynarodowego Festiwalu Kultury Komiksowej Ligatura. […]
Komiks musi być dla dzieci
Tezy „komiks jest dla dzieci” jako takiej obronić się nie da – mam nadzieję, że żaden czytelnik „Zeszytów Komiksowych” nie ma co do tego wątpliwości. Mam jednak wrażenie, że dyskusja wokół tej tezy powinna zawierać nieco więcej niuansów. Warto zacząć od zwrócenia uwagi, że stwierdzenie takie, wyrwane z kontekstu, wcale nie jest jednoznaczne. […]
Komiks:
Polski komiks lat dziewięćdziesiątych
Łódź to było komiksowe Eldorado
Zeszyty Komiksowe: W lata dziewięćdziesiąte XX wieku wkroczyłeś już jako ukształtowany twórca i publicysta. Opowiedz proszę o początkach Twojego zainteresowania komiksem.
Wojciech Birek: Nie wiem, czy pamięć mnie nie oszukuje, ale moje najwcześniejsze intensywne wspomnienie związane z komiksem to zeszyt „Żbika” pt. Kryształowe okruchy z 1970 roku. Nie wiem, czy wcześniej czytałem jakieś komiksy, po prostu nie wryło mi się to w pamięć. Tak czy owak, od tego zeszytu na pewno nałogowo kupowałem, czytałem i rysowałem komiksy. […]
Komiks:
Gas Vegas
Zacząłem jako naczelny „Kaczora Donalda”
Zeszyty Komiksowe: Czym zajmowałeś się na przełomie 1989 i 1990 roku? Jaką rolę w Twoim ówczesnym życiu odgrywały komiksy?
Tomasz Kołodziejczak: Zmiany polityczne 1989 roku zastały mnie na trzecim roku Politechniki Warszawskiej (Wydział Mechaniki Precyzyjnej). Grałem dużo w koszykówkę w trzecioligowym AZS-ie PW. Publikowałem już opowiadania s.f. i publicystkę związaną z literaturą fantastyczną. Pracowałem też jako handlowiec książkowy – jeździłem po Polsce z ofertami kilku wydawców. […]
Tomasz Kołodziejczak: Zmiany polityczne 1989 roku zastały mnie na trzecim roku Politechniki Warszawskiej (Wydział Mechaniki Precyzyjnej). Grałem dużo w koszykówkę w trzecioligowym AZS-ie PW. Publikowałem już opowiadania s.f. i publicystkę związaną z literaturą fantastyczną. Pracowałem też jako handlowiec książkowy – jeździłem po Polsce z ofertami kilku wydawców. […]
Po pierwszym numerze było już z górki
Zeszyty Komiksowe: Z czego wynikło Twoje zainteresowanie komiksem undergroundowym (i w ogóle tym medium)? Siłą rzeczy polskie produkcje z tego nurtu nie były łatwo dostępne. Jakimi zatem kanałami docierałeś zarówno do autorów, jak i ich produkcji?
Łukasz Zandecki: Jakoś tak same do mnie przyszły te komiksy, po obowiązkowych w tamtym czasie Tytusach, Tadeuszu Baranowskim i Januszu Chriście. Dla mnie były bardzo łatwo dostępne. Kupowało się na koncercie albo u Zbowida, poznańskiego graficiarza. Łatwo było nawiązać kontakt z osobami wydającymi ziny. Wtedy ludzie mieli więcej czasu dla siebie. I poznawali się naprawdę, bez lizania sobie jaj na fejsbuku. […]
Łukasz Zandecki: Jakoś tak same do mnie przyszły te komiksy, po obowiązkowych w tamtym czasie Tytusach, Tadeuszu Baranowskim i Januszu Chriście. Dla mnie były bardzo łatwo dostępne. Kupowało się na koncercie albo u Zbowida, poznańskiego graficiarza. Łatwo było nawiązać kontakt z osobami wydającymi ziny. Wtedy ludzie mieli więcej czasu dla siebie. I poznawali się naprawdę, bez lizania sobie jaj na fejsbuku. […]
Komiks:
Zapłata
Mroczna era komiksu
Ostatnia dekada XX wieku to dla komiksu superbohaterskiego okres kryzysu. Brak pomysłów ze strony autorów, absurdalne rozwiązania fabularne i bardzo niski poziom wydawanych tytułów odczuwalne były na każdym kroku. Nastała Mroczna Era Komiksu, która zmieniła oblicze całego medium. […]
Aktualności
Nie jestem komiksożercą
Rafał Wójcik: Jakie widzisz główne zadania dla polskich bibliotekoznawców w zakresie badań nad komiksem?
Adam Rusek: No właśnie. Bibliografia komiksowa jest niezbędnie potrzebna, to zadanie najpilniejsze. Rozmaite istniejące dziś strony internetowe jej nie zastąpią, niestety. Powinno się też przystąpić do pracy nad słownikiem autorów polskich komiksów, chociaż nie wiem, czy to jest zadanie dla bibliotekoznawców. Tak czy owak, taki słownik powstać powinien, bo już dziś odgrzebanie wiadomości o niektórych twórcach, żyjących całkiem niedawno, jest piekielnie trudne, czasem wręcz niemożliwe (nieznana jest na przykład data śmierci wybitnego przecież autora historyjek obrazkowych Jerzego Karcza, nic nie wiadomo o Annie Hoffman, autorce Gąski Balbinki i kilku innych komiksów). A co będzie za lat kilkanaście? […]
Adam Rusek: No właśnie. Bibliografia komiksowa jest niezbędnie potrzebna, to zadanie najpilniejsze. Rozmaite istniejące dziś strony internetowe jej nie zastąpią, niestety. Powinno się też przystąpić do pracy nad słownikiem autorów polskich komiksów, chociaż nie wiem, czy to jest zadanie dla bibliotekoznawców. Tak czy owak, taki słownik powstać powinien, bo już dziś odgrzebanie wiadomości o niektórych twórcach, żyjących całkiem niedawno, jest piekielnie trudne, czasem wręcz niemożliwe (nieznana jest na przykład data śmierci wybitnego przecież autora historyjek obrazkowych Jerzego Karcza, nic nie wiadomo o Annie Hoffman, autorce Gąski Balbinki i kilku innych komiksów). A co będzie za lat kilkanaście? […]
Kolekcja komiksów
Kolekcja Komiksów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jest największym wydzielonym zbiorem opowieści graficznych w polskich bibliotekach naukowych. Obecnie znajduje się w nim ponad siedem tysięcy woluminów – komiksów polskich i zagranicznych, w tym amerykańskich, frankofońskich, a także czeskich, niemieckich, rosyjskich, włoskich, słoweńskich i innych. […]
Spotkanie interdyscyplinarne NarrAkcje
Kultura wykształciła nieskończoną liczbę sposobów opowiadania historii – była to odpowiedź na naturalną dla człowieka potrzebę snucia opowieści. Na długo przed powstaniem pisma ludzie tworzyli obrazy, które choć same w sobie nie miały charakteru narracyjnego, mogły inspirować widza do dopowiedzenia historii. Językiem wizualnym, którego głównym celem jest opowiadanie fabuł (jakkolwiek nieskończenie między sobą zróżnicowanych) jest komiks. Oprócz tej oczywistej w kontekście narracji wizualnej gałęzi kultury na co dzień spotykamy się z wieloma innymi rodzajami opowiadania za pomocą obrazu. […]
Komiks:
Krótka historyjka o łamaniu zasad
Komiks alternatywny w państwie bez mainstreamu – „niezależna manhua” w czasach globalizacji
Nazywam się Luo RongRong. Pochodzę z Chińskiej Republiki Ludowej. Obecnie jestem doktorantką na Uniwersytecie Seika w Kioto, gdzie zajmuję się komiksem, mangą i kulturami komiksowymi. Temat mojej pracy to „Komiks alternatywny w państwie bez mainstreamu – ‘niezależna manhua’ w czasach globalizacji”. Wybrałam to zagadnienie, ponieważ interesuje mnie manga oraz komiks w najszerszym tego słowa znaczeniu, a szczególnie rola, jaką odgrywają w społeczeństwie i w krytyce społecznej. […]
Sumieriecznaja zona
Stacja 16 to opowieść z dreszczykiem przypominająca stare publikacje wydawnictwa EC Comics, albo lepiej – klasyczne odcinki telewizyjnej Strefy Mroku. Hermann i Yves H. jako autorzy nowego epizodu? Opuszczona stacja meteorologiczna kryjąca złowieszcze laboratorium? Próby atomowe, zasupłana czasoprzestrzeń i chochołowate sylwety „wydrążonych” ludzi? […]
Komiks elitarny
[…]
Za dużo grzybów w ukraińskim barszczu
W kontekście serii Daogopak Maksyma Prasołowa (Pramaksa) i Ołeksija Czebykina (Shaklla) trafna wydaje mi się uwaga mojego kolegi, ukraińskiego rysownika, który retorycznie zapytał, dlaczego ukraińscy twórcy muszą koniecznie robić komiksy o Kozakach. Faktycznie, nie w każdej francuskiej historyjce obrazkowej pojawia się Napoleon. […]
O prawdziwej naturze skarbu
W przerwie trylogii o dzielnych ryjówkach Tomasz Samojlik serwuje nam nową opowieść. Również z puszczy, ale tym razem o Bartniku, nadchodzących zmianach oraz leśnych legendach powtarzanych z pokolenia na pokolenie. Jest to troszkę inny Tomasz Samojlik – chętniej niż dotąd korzystający z konwencji przygodowej z lekką rysą mroku, kontrolowanej przemocy i historią Polski w tle. […]
Lista polskich nowości