Zeszyty Komiksowe | numer 15Batmankwiecień 2013

Drodzy Czytelnicy,

Prawie siedemdziesiąt pięć lat temu w pulpowym magazynie „Detective Comics” ukazała się niepozorna, kilkustronicowa historia obrazkowa. W niej – mściciel przebrany za nietoperza, przemieszczający się po miejskiej dżungli czerwonym sedanem, próbował powstrzymać kryminalistów związanych z chemicznym syndykatem. Stworzony jako śmiertelna wersja Supermana, Batman ewoluował przez dziesięciolecia, by stać się popkulturową ikoną rozpoznawalną w skali globu.

Komiksy o Mrocznym Rycerzu od dawna stanowią nie tylko inspirację dla kolejnych pokoleń twórców i źródło fascynacji czy wręcz kultu dla fanów, ale również przedmiot zainteresowania przedstawicieli środowisk naukowych, którzy przy użyciu różnych metod analizują i interpretują wszystko, co dzieje się na ulicach Gotham City.

Inne postacie z uniwersum Batmana również stały się na tyle popularne, że zaczęły żyć własnym życiem, czy to służąc ukazywaniu zmian w otaczającej rzeczywistości, czy to podnosząc kwestie światopoglądowe. Wreszcie, ich losy przestały należeć wyłącznie do Warner Bros i DC Comics. Dzięki Internetowi fani dzielą się miłością i pasją, tworząc własne filmy, ilustracje oraz inne teksty kultury.

Pomysł na niniejszy numer wziął się z fascynacji Batmanem oraz chęci zaprezentowania różnorodności refleksji towarzyszącej jego mitowi. Staraliśmy się ująć temat jak najszerzej, ze szczególnym uwzględnieniem tego wszystkiego, co działo się ostatnimi laty w k inematografii i przemyśle komiksowym, głos oddając zarówno rodzimym badaczom, jak i gościom z zagranicy. Zaproszenie do rozmowy przyjęli Will Brooker, najbardziej znany batmanolog na świecie, Bruce Scivally, historyk popkultury i autor monumentalnej książki o filmowym Batmanie, oraz Travis Langley, autor monografii Batman and Psychology: A Dark and Stormy Knight, a swoimi przemyśleniami na temat niedawno opublikowanych zeszytów Scotta Snydera postanowił podzielić się William Proctor z Uniwersytetu w Sunderland w Wielkiej Brytanii.

Batman, wyłaniający się z łam niniejszego numeru, nie ma jednego oblicza, bo też trudno odnaleźć jedną, uniwersalną formułę Mrocznego Rycerza. Komiksy, filmy, gry a nawet słuchowiska radiowe (a przecież nie byliśmy w stanie powiedzieć o wszystkim) składają się na złożony wizerunek, budzący często skrajne emocje i podatny na różnorakie interpretacje. To, co zachwyca jednych, dla drugich stanowi podstawę do krytycznych odczytań, co nie powinno dziwić, gdyż Batman jest postacią niejednoznaczną, wewnętrznie sprzeczną, która może być równie dobrze mroczna, jak i komiczna, cicha i refleksyjna oraz patetycznie wzniosła. Potwierdzają to nie tylko teksty, ale i rysunki nam ofiarowane, wśród których znalazł się również odręczny szkic Dave’a McKeana.

Życzymy miłej lektury!

Michał Błażejczyk, Michał Traczyk i Michał Chudoliński (redaktor prowadzący)

Spis treści

Okładka: Wojciech Pawliński
Temat numeru: Batman
Projekt graficzny: Dennis Wojda

Batman

Ilustracja: Dave McKean

Przemysław Zawrotny, Przemysław Kołodziej, Damian Kaja (notował Mirosław Szwabowicz):
„Wszystkie wcielenia Batmana”

Ilustracja: Mikołaj Tkacz:
„Rozkład Batmana”

William Brooker (rozmawiała Anna Wróblewska, tłumaczyli Anna Wróblewska i Tomasz Depta):
„Mit Batmana powinien być regularnie przetwarzany”

Interview with Dr William Brooker (conducted by Anna Wróblewska):
„The Myth of Batman Should Be Recycled Regularly” (English version, PDF, 2.1 MB)

Komiks: Mateusz Skutnik:
„Blaki”

Łukasz Słoński:
„Walka w medialnym świecie. Przemoc i telewizja w Powrocie Mrocznego Rycerza”

Przemysław Kołodziej:
„Renesans (rozpikselowanych) superbohaterów, Batman-terrorysta i kłopoty z sequelami – Dark Knight Strikes Again Franka Millera”

Ilustracja: Paweł Sambor

Przemysław Zawrotny:
„Nietoperz pochwycony przez awangardzistę”

Komiks: Jan Sławiński (sc.) i Grzegorz Pawlak (rys.):
„Tajemnica spowiedzi”

Łukasz Chmielewski:
„Następcy Chandlera”

Bruce Scivally (rozmawiał Michał Chudoliński, tłumaczyła Ewa Lipińska):
„Wywiad: Dzisiejszy świat jest miejscem niebezpiecznym i pełnym przemocy”

Interview with Bruce Scivally (conducted by Michał Chudoliński):
„The World Today Is a Dangerous Place, Filled with Violence” (English version, PDF, 1.7 MB)

Radosław Swółł:
„Iluzjonista, czyli dlaczego plastikowe sutki przegrały z kevlarowym pancerzem”

Komiks: Michał Traczyk (sc.) i Tomasz Niewiadomski (rys.):
„Służba nie drużba”

Jakub Baran:
„Rekin w skórze nietoperza”

Mateusz Celer:
„Elseworldy – przeszłość na papierze, przyszłość na ekranie”

Bartłomiej Oleszek:
„Batman Audio & Radio”

Ilustracja: Filip Myszkowski

Łukasz Czubak:
„Batman kontra guma balonowa, czyli potyczki Człowieka-Nietoperza z reklamą”

Matylda Sęk:
„Podróż do Gotham City”

Komiks: Marcin Ponomarew (sc. i rys.)

Marcin Zembrzuski:
„Azyl Arkham: Poważny dom na poważnej ziemi”

Travis Langley i Michał Siromski (tłumaczył Michał Siromski):
„Przezwyciężając traumę. O psychologicznych aspektach mitu Batmana”

Discussion between Dr Travis Langley and Michał Siromski:
„Overcoming trauma. Psychological aspects of the Batman’s myth” (English version, PDF, 1.8 MB)

Ilustracja: Hubert Ronek

Ilustracja: Barbara Jeziorek

Magdalena Iwańska:
„Bóg, szaleniec, kobieta… – sto twarzy Jokera”

Michał Chudoliński:
„Batman Granta Morrisona – Mroczny Rycerz na granicy światów” (rozszerzona wersja, PDF, 2.4 MB)

Radosław Pisula:
„Jaki Batman, taki syn?”

Ewa Lipińska:
„Pożegnanie z Batmanem, czyli o znaczeniu śmierci superbohatera w komiksie Co się stało z Zamaskowanym Krzyżowcem?”

William Proctor (tłumaczyła Ewa Lipińska):
„Scott Snyder: Nowy architekt Gotham City”

William Proctor (translated by Ewa Lipińska):
„Scott Snyder: Gotham City’s New Architect” (English version, PDF, 2.1 MB)

Komiks: Jan Potoczek (sc.) i Damian Dideńko (rys.):
„W cieniu”

Marcin Petrowicz:
„Arkhamverse między panelami komiksu a pamięcią komputera. Batman: Arkham Asylum i Arkham City jako nowy świat Mrocznego Rycerza”

Komiks: Ryszard Dąbrowski (sc. i rys.):
„Ba…n vs Likwidator”

Arkadiusz Wróblewski:
„Płachta Batmana powiewająca na wietrze. Nudą”

Michał Siromski:
„Mroczny Rycerz prześwietlony. Recenzja książki Improving The Foundations: Batman Begins from Comics to the Screen Juliana Dariusa”

Dodatkowe ilustracje: Kajetan Wykurz, Agnieszka Brożyna, Anna Jarmołowska, Olgierd Filipowicz, Robert Sienicki, Grzegorz Pawlak, Weronika Kordeusz, Piotr Bednarczyk

Aktualności

Przemysław Zawrotny:
„Niedojrzały detektyw. Recenzja komiksu Klaudiusza Kunickiego Burrit”

Michał Błażejczyk:
„Kompromisy władzy. Adam Rusek o komiksach bez dymków. Recenzja książki Adama Ruska pt. Od rozrywki do ideowego zaangażowania. Komiksowa rzeczywistość w Polsce w latach 1939-1955”

Magdalena Rucińska:
„Tajemniczy kapelusz Nikifora. Recenzja komiksu Dominika Szcześniaka i Daniela Gutowskiego Nikifor. Krynica oczami Nikifora”

Magdalena Rucińska:
„Opowieść o Marii Fiodorownie, czyli antyestetyzm w komiksie historycznym. Recenzja komiksu Agnieszki Muchli, Tiny Siudy i Mikołaja Tkacza Opowieść o tym, jak księżniczka witemberska bez posagu została Matką Carów Rosji; czyli historia przemiany Zofii Augusty w Marię Fiodorownę, widziana oczami obecnych dzierżycieli domu jej urodzenia, Pałacu Pod Globusem w Szczecinie”

Tomasz Kontny:
Lista nowości

Zamów magazyn!
Numer 37 jest już dostępny

Kontakt / Redakcja

Zeszyty Komiksowe

ul. Geodetów 30
60-447 Poznań

Redaktor naczelny:
Michał Traczyk
Redaktorzy:
Dominika Gracz-Moskwa (zastępczyni redaktora naczelnego),
Krzysztof Lichtblau,
Założyciel i honorowy redaktor naczelny:
Michał Błażejczyk
Rada naukowa:
prof. dr hab. Jerzy Szyłak, dr hab. Paweł Sitkiewicz,
dr hab. Wojciech Birek, dr Adam Rusek
Dział recenzji:
Damian Kaja, Michał Czajkowski, Dominika Mucha
Korekta:
Martyna Pakuła
Wydawcy:
Fundacja Instytut Kultury Popularnej
i Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
E-mail redakcji:
redakcja@zeszytykomiksowe.org
Numer ISSN: 1733-3008