Zeszyty Komiksowe | numer 11Komiks w Europie Środkowo-Wschodniej / Comics in Central & Eastern Europeczerwiec 2011 / June 2011

Drodzy Czytelnicy,

Macie przed sobą od dawna zapowiadany (i – mamy nadzieję – oczekiwany) numer poświęcony komiksografiom środkowo- i wschodnioeuropejskim, a jednocześnie numer, jakiego się nie spodziewaliście (gdyż – tak jak do pewnego stopnia my – nie mogliście przewidzieć tak nagłej przemiany). „Zeszyty Komiksowe”, które trzymacie w rękach, są jeszcze bardziej międzynarodowe niż poprzednie z tego wzglądu, że nie da się – naszym zdaniem – pisać w sposób przekonujący o dziejach scen komiksowych poszczególnych krajów, na które składają się nierzadko ciężkie doświadczenia, nie będąc ich bezpośrednim świadkiem i uczestnikiem. Stąd nasza prośba do Przyjaciół z zagranicy (czyż nie brzmi to socjalistycznie?) i ich nieoceniona pomoc w realizacji naszego niełatwego przedsięwzięcia. Dołożyliśmy wszelkich starań, by teksty i komiksy zgromadzone w niniejszym numerze móc nazwać reprezentacyjnymi. Choć przyznajemy szczerze – nie do wszystkich krajów udało nam się dotrzeć, nie wszyscy współpracownicy byli w stanie wywiązać sić ze swych zobowiązań, natomiast teksty drukowane przez nas czasami noszą piętno subiektywizmu. Jak to w życiu. Z całości materiału, który udało nam sią zgromadzić, wyłania się obraz dynamicznych przemian, dramatycznych zwrotów i tytanicznej pracy niektórych uczestników komiksowych scen z krajów bliskiej nam cząści Europy. Krople komiksu powoli drążą skały kultury i – co cieszy – Polska na tym tle wcale nie wygląda źle.

Za nowy projekt graficzny magazynu odpowiada Dennis Wojda, któremu pragniemy w tym miejscu serdecznie podziękować za włożony w nasz projekt wysiłek i za rezultat, który – naszym zdaniem – po prostu zwala z nóg. Bez smutku żegnamy więc poprzedni, amatorski layout, towarzyszący nam przez siedem lat, ale który zdecydowanie wymagał gruntownej przebudowy (szkoda zresztą, że nie mogło do niej dojść już przy poprzednim numerze naszego pisma…). Po raz kolejny przekonaliśmy się też, że rozwój sztuki w naszym kraju – podobnie zresztą jak w wielu krajach regionu, co można wyczytać tu i ówdzie pomiędzy wierszami w publikowanych tekstach – jest bardzo utrudniony bez mecenatu (to dotacja, zdobyta wysiłkiem naszego Wydawcy, umożliwiła nam ten wizualny „skok do przodu”), co budzi w nas zarówno wdzięczność, jak i niepokój. Tak czy inaczej – mamy nadzieją, że nowe wcielenie „Zeszytów” będzie sią Wam podobało.

Życzymy miłej lektury!

PS. Chcialibyśmy w tym miejscu serdecznie przeprosić Zdenka Bobríka – przez pomyłkę pominęliśmy jego nazwisko w spisie treści. To on właśnie jest autorem artykułu o Słowacji. Serdecznie przepraszamy za pomyłkę.

Michał Błażejczyk i Michał Traczyk

__________________________________________________________________

Dear Comic Fans,

„Zeszyty Komiksowe”, a Polish magazine of comics critique, study and review, is pround to present an issue entirely devoted to comics in Central and Eastern Europe in the last 20 years. The issue has been delayed due to reasons largely beyond our control, but it is finally here – and in a completely redesigned layout!

Not surprisingly, the present issue is very international in character. We decided that the best approach to learn about comic scenes in different countries was to ask people from those countries to write about them. This required a huge effort of finding authors willing to contribute, and then translating their work. This aspect has been achieved in a large part thanks to our publisher, CENTRALA.

We did our best to obtain articles that could be termed representative – and to obtain them from all countries in the region. We have not been completely successful in this endeavor as we did not manage to find collaborators in a handful of countries, and as some articles were written from a somewhat subjective perspective. But we believe that the final result is very close to the ideal we had had in mind at the issue’s inception.

The reality described by all of the contributors is turbulent, full of twists and turns, and of stories of individual activists displaying truly great perseverence. But the general trend is undeniably an upward one: slowly but surely comics is becoming a legitimate player on the art scene in every country we studied – and Poland does not look bad in comparison to any of them.

The new graphic design and layout is the result of hard work of Dennis Wojda – and we believe the end result to be truly stunning. It was made possible thanks to a grant from the Polish Ministry of Heritage and Culture – a fact very uplifting and slightly disturbing at the same time. It underlines the reality that, after twenty years of development in a market economy, advancement in the domain of art in Poland is still often dependent on funding from the State.

We sincerely hope that you enjoy reading our latest issue – if you can read Polish, that is. We have not yet decided whether and in what form the contributing articles will be made available in other languages.

Kind regards,

PS. We would like to sincerely apologize to Zdenko Bobrík whose name was omitted by mistake from the table of contents. It was he who in fact wrote the article about Slovenian comics. Out sincere apologies.

Michał Błażejczyk & Michał Traczyk

Spis treści

Okładka: András Baranyai
Temat numeru: Komiks w Europie Środkowo-Wschodniej / Comics in Central & Eastern Europe
Projekt graficzny: Dennis Wojda

Temat numeru: Komiks w Europie Środkowo-Wschodniej

Komiks: Tomasz Niewiadomski & Grzegorz Janusz:
„Ratman spotyka Szwejka”

Czechy

Tomáš Prokůpek:
„Komiksowe odrodzenie na sposób czeski”

Komiks: Pavel Čech:
„Hvezdar”

Słowacja

Zdenko Bobrík:
„20 lat komiksu na Słowacji”

Komiks: Shooty:
„Kiss me!”

Litwa

Saulius Krušna:
„Komiks litewski”

Łotwa

David Schilter & Zane Zajančkauska:
„Komiks łotewski”

Komiks: Ernests Klavinš:
„Hyperion”

Estonia

Mari Laaniste:
„Komiks w Estonii na przełomie XX i XXI wieku”

Komiks: Edvin Aedma:
„Last Switch”

Ukraina

Paweł Timofiejuk:
„Krótki wstęp do historii ukraińskiej sceny komiksowej”

Komiks: Oleksij „Shakll” Czebykin & Igor Baranko:

Rosja

José Alaniz:
„Komiks w Rosji”

Komiks: Julia Grigoriewa:
„Fly in the Summer”

Węgry

Antal Bayer:
„20 lat komiksu węgierskiego (1990-2010)”

Zoltán Ádám Szabó:
„Nowa fala komiks u węgierskiego (od 2003 roku do dzisiaj)”

Komiks: András Baranyai:
„The Factory”

Rumunia

Dodo Niţă:
„Historia komiksu rumuńskiego”

Komiks: Veronica Solomon:
„Grandma 13”

Słowenia

Katerina Mirović (współzałożycielka „Stripurgera”):
„O «Stripburgerze»”

Iztok Sitar:
„Krótka historia komiksów w Słowenii”

Komiks: Andrej Stular:
„Love Love Love”

Komiks: Kaja Avbersek:
„Črni zidovi”

Serbia

Branko Đukić:
„Komiks serbski”

Komiks: Branko Đukić:
„Maska mladosti”

Bośnia i Hercegowina

Majo Pavlović:
„Sarajcomix”

Komiks: Majo Pavlović:
„Transmutations”

Macedonia

Ivanka Apostolova:
„O komiksie macedońskim”

Grecja

Evangelia Moula:
„Komiks – greckie słowo, ale czy grecki świat?”

Polska

Michał Słomka (Centrala / Ligatura):
„Człowiek z CENTRALI”

Aktualności

Przemysław Zawrotny:
„Pociągające fabuły, masowa przemoc – a co jest piętro wyżej?” – recenzja książki Seryjne oblicza zła. Przemiany w obrazowaniu zła w amerykańskich serialach komiksowych o superbohaterach, Radosław Swółł, wyd. Gdański Klub Fantastyki, Gdańsk 2010

Przemysław Zawrotny:
„Rodzina słowem bezsilna” – recenzja komiksu Sceny z życia murarza. Antologia komiksu polskiego, red. Maciej Pałka, wyd. Timof Comics, Warszawa 2010

Przemysław Zawrotny:
„Krótkie komiksy o miłości” – recenzja komiksu Tainted, Bartosz Sztybor i Piotr Nowacki, wyd. Mroja Press, Warszawa 2010

Tomasz Kontny:
„Lista nowości: sierpień 2010 – kwiecień 2011”

Zamów magazyn!
Numer 37 jest już dostępny

Kontakt / Redakcja

Zeszyty Komiksowe

ul. Geodetów 30
60-447 Poznań

Redaktor naczelny:
Michał Traczyk
Redaktorzy:
Dominika Gracz-Moskwa (zastępczyni redaktora naczelnego),
Krzysztof Lichtblau,
Założyciel i honorowy redaktor naczelny:
Michał Błażejczyk
Rada naukowa:
prof. dr hab. Jerzy Szyłak, dr hab. Paweł Sitkiewicz,
dr hab. Wojciech Birek, dr Adam Rusek
Dział recenzji:
Damian Kaja, Michał Czajkowski, Dominika Mucha
Korekta:
Martyna Pakuła
Wydawcy:
Fundacja Instytut Kultury Popularnej
i Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
E-mail redakcji:
redakcja@zeszytykomiksowe.org
Numer ISSN: 1733-3008